Molen "De Onrust"
Molen de Onrust is in 1809 gebouwd, om het Naardermeer te bemalen.
Heden ten dage wordt het waterpeil van het natuurgebied Naardermeer nog steeds door de molen en zijn molenaars keurig op peil gehouden, zonder de hulp van moderne apparaten.
De molenaar Gerlof Schaap van NM en de vrijwillig molenaars Thon Stoffelen en Otto Selderbeek draaien daarom in de periode van 1 oktober tot 1 april soms dagelijks met de molen.
Molens draaiende te houden is de meest effectieve vorm van onderhoud
De vrijwillig molenaar draait buiten deze actieve periode ook met de molen om hem in conditie te houden.
Op de meeste zondagen draait hij van 11.00 tot 16.00 en de molen is dan open voor bezoek.
Verder is de molen te bezoeken op afspraak en wanneer de blauwe wimpel op de molen wappert.
Het Gilde van vrijwillig molenaars heeft tot doel om de molens in Nederland te behouden. Bij het molenbehoud speelt, behalve de culturele en landschappelijke aspecten, ook het functioneren van het monument en belangrijke rol.
De molen is een machine die moet bewegen om in conditie te blijven.
Bij een draaiende molen vindt immers regelmatig onderhoud plaats en kunnen gebreken in een vroeg stadium worden ontdekt en met minder kosten worden hersteld.
Kenmerken van molen De Onrust
De molen de Onrust is een poldermolen met een scheprad
Het type molen is “een achtkant grondzeiler”
Deze aanduiding wijst op de vorm en de op manier waarop de molenaar (vanaf de grond) de zeilen kan voorleggen.
Een andere aanduiding voor dit type molen, is “bovenkruier”, deze slaat op de manier waarop het wiekenkruis op de wind gezet kan worden, het zgn. “kruien”.
De molen is ± 15m hoog.
Het wiekenkruis heeft een diameter van 26,2m en bestaat uit 2 roede met hekwerk en heeft dus “4
ende”.
Op het hekwerk kan het molenzeil worden bevestigd met een totaal oppervlakte van
70m².
De zeilvoering is afhankelijk van de windsterkte.
Door zeil te minderen “het zgn. Zwichten” houdt de molenaar de snelheid van het wiekenkruis onder
controle, dus: bij weinig wind veel zeil, bij veel wind weinig zeil.
Het wateropvoerwerktuig van deze molen is een scheprad en
heeft een waterverplaatsing van ± 10m³ per omwenteling.
De overbrengingsverhouding is 1 : 0,52 dwz.
het wiekenkruis moet 2 x rond om het scheprad 1 omwenteling te laten maken.
Het totale bemalinggebied van het Naardermeer is ca. 680 Ha. en om een peilverlaging van 1 cm te krijgen hebben we één dag ( ± 12 uur) met goede wind nodig.
Het scheprad wordt aangedreven door:
het wiekenkruis -> bovenas -> bovenwiel -> bovenschijfloop -> koningsspil
-> onderschijfloop -> waterwiel -> scheprad
Het water uit het meer wordt via het verbindingskanaal, de achterwaterloop en het scheprad in de voorwaterloop gepompt en loopt dan in de boezem en deze mond uit in de Vecht.
Het verschil tussen polderpeil (plas) en boezempeil (de Vecht) heet opvoerhoogte en schommelt tussen de 60 cm en 1,0 m.
Voor meer informatie:
Thon Stoffelen
De Bark 15
3742 HC Baarn
mobiel 06-53819317 of thon.stoffelen@hccnet.nl
|